26 mei 2021

3,8 miljoen voor bouwen zoeksoftware VOC-archief

NWO investeert twintig miljoen euro in wetenschappelijke infrastructuur

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert twintig miljoen euro in zeven projecten die de wetenschappelijke infrastructuur vernieuwen. Daarbij gaat het om de aanschaf van hoogwaardige apparatuur, dataverzamelingen en software. Van de zeven projecten is die van de ontwikkeling van zoeksoftware voor de VOC-archief het meest ict-gerelateerd. Dat project krijgt 3,8 miljoen euro.

In het archief van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) zijn de documenten verzameld die de handelsorganisatie op diverse plekken tussen 1602 en 1795 opstelde. De vijfentwintig miljoen pagina’s, die in totaal ongeveer vier kilometer archiefruimte innemen, zijn door Unesco opgenomen in de Memory of the World-index. Wereldwijd is het één van de grootste en meest informatierijke archieven over de vroegmoderne geschiedenis van de werelddelen waar de VOC actief was (met de nadruk op Azië). Zie bijvoorbeeld de Generale Missiven van Gouverneurs-Generaal en Raden aan Heren XVII der Vereenigde Oostindische Compagnie.

Het onderzoek met deze archieven is echter tijdrovend en moeilijk, onder meer vanwege de enorme omvang, het oud-Nederlands en de veranderde contexten, zoals veel landen, steden en gebeurtenissen die in de loop der tijd van naam zijn veranderd. Bij het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis loopt een project, genaamd Globalise, om deze barrières op te heffen met de ontwikkeling van razendsnelle, context specifieke zoeksoftware. Het NOW ondersteunt Globalise de komende vijf jaar met 3,8 miljoen euro.  

Het is de bedoeling dat niet alleen wetenschappers digitaal van het archief gebruik kunnen maken, maar ook het grote publiek, bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek. De software, die wordt ontwikkeld door het IISG, het Nationaal Archief, VU, Huygens ING en de KNAW, zal bovendien beschikbaar worden gesteld voor andere archieven, zodat ook die toegankelijk gemaakt worden, meldt NOS.nl.

Lees het volledige artikel op computable.nl